Çocuklarda kabızlık nedir? Nasıl olușur?
Çocuklarda kabızlık oldukça sık rastladığımız durumlardan bir tanesidir. Yeni doğan bebeklerden başlayıp ileri yaşlara kadar karșımıza çıkabilir. Kabızlık terimi aileler tarafından bazen büyük abdestin bir günden fazla yapılmaması durumu için, bazen kakasının çok sert olması nedeniyle, ba-zen de bu ikisinin karışımı olarak kullanılmaktadır. Yani hem üst üste günlerce kaka yapamayan ve arkasından da çok sert kaka yapan ya da sadece zorlanarak kaka yaptığı için de kabız terimi söylenmektedir.
MUTLAKA ÇOCUK CERRAHİSİ GÖRMELİ
Yeni doğanlarda kabızlık sorunu nasıl anlaşılır? Eğer ilk 24-48 saat içinde yeni doğmuş bir bebek kakasını yapmamışsa bu hal, çok ciddi şekilde çocuk cerrahisini ilgilendiren hastalıkların belirtisi olarak karșımıza çıkabilir. Böyle bir durumda mutlaka bir çocuk cerrahının hastayı değerlendirmesi ve ona göre teşhis ile tedavisini yönlendirmesi gerekir. Onun dışında normal her gün kakasını yapan, her gün tuvalete çıkan bir çocuk, ateşli hastalık ya da benzeri bir durum sonrasında üst üste kakasını yapmamaya başlayabilir ve bu kronik bir hal alabilir. Böyle bir durumda da mutlaka bir çocuk cerrahı tarafından görülmesi gereken bir hasta konumuna gelmektedir.
DIŞKILAMA ALIŞKANLIĞI BOZULUYOR
Kabızlık her zaman hastalıklarla bağlantılı mıdır?Kabızlığı olan hastaların, öncelikle bunun bir hastalığa mı bağlı yoksa dışkılama alışkanlığının bir şekilde bozulmasına mı bağlı olduğunu anlaması gerekir. Eğer altında yatan başka bir hastalık varsa, bu iyice araştırılıp ortaya konduktan sonra kabızlık tedavisi yapılmalıdır. Sadece dışkılama alışkanlığının bozulması nedeniyle kabızlık söz konusuysa,bununla ilgili birtakım önlemler alınmalı ve bazı tedaviler uygulanmalıdır. Günümüzde en çok bu türden, yani dışkılama alışkanlığının bozulması nedeniyle ortaya çıkan kabızlıklarla karşılaşmaktayız.
ÇOCUĞUN GELİŞMESİ VE BÜYÜMESİNİ ETKİLİYOR
Bu tarz kabızlıklar hangi sebeplerle ortaya çıkıyor? Bu kabızlıklar genellikle herhangi bir hastalıktan sonra yada işte, evde oluşan önemli bir değişiklik, yeni bir kardeş olması, taşınma, çocuğun okula başlaması gibi durumlar sonucunda ortaya çıkmaktadır. Kısacası, psikolojik faktörlerin önemi yadsınamaz. Böyle bir durumda hemen, fazla geciktirmeden bir doktora başvurup bu alışkanlığı hemen eski haline, düzenli kaka yapma durumuna getirmekte fayda var. Aksi takdirde kabızlığın şiddeti giderek artar. Normalde her gün, en az bir defa kakasını yapan bir çocuk bunu iki günde bir, üç günde bir hatta günlerce, haftalarca yapmadığı şekle dönüştürebilir. Tabii böyle bir durumda günlerce kaka yapılmayınca, çocuğun iştahı da bozulur. Akabinde büyümesini, gelişmesini, kilo almasını da etkiler. Böyle günlerce kaka yapmayan çocuklarda kaka giderek sertleşmekte, çocuk kaka yaparken büyük bir ağrı ve acı hissetmektedir. Bu sert kakanın yapılması esnasında makatında birtakım çatlaklar oluşmaktadır. Çocuk ağrı duyduğu için kendisini kakasını tutmaya zorlamakta ve bu bir kısır döngü şeklinde kakasını yapmadığı günlerin sayısını artırıp, kaka yapmayı bir işkence haline getirmektedir. 6 ay, 1 sene, 2 sene bu şekilde yașayan çocuklarda, giderek kalın bağırsağın son kısmı da genişlemekte, burada kaka birikmekte ve zaman içinde bu kaka, artık çocuğu kakasını tutamaz hale getirmektedir. Yani bir dolu kovanın sanki dolup taşması şeklinde kakasını yapmaya başlamaktadır. Artık o çocuk normal dışkılama alışkanlığının bozulması neticesinde kakasını tutamayan bir çocuk haline gelmektedir. Bunların en önemli sebeplerinden bir tanesi de geçirilmiş bazı ateşli hastalıklar sonrasında olmaktadır. Bazı çocuklar okuldaki tuvaletlerin çok pis olması nedeniyle oraya girmemek için, kakasını yapmayı geciktirmekte ve bu giderek ciddi bir kabızlık boyutuna yol açmaktadır.
GECE ALTINI ISLATABİLİR
Tanısı nasıl konmaktadır? Günümüzde artık bu kabızlıkların yapısal bir hastalığa mı bağlı olduğu yoksa sadece dışkılama alışkanlığının bozulmasına mı bağlı olduğu birtakım testlerle ve cihazlarla ortaya konmaktadır. Hali hazırda bu testlerin en önemlilerinden bir tanesi anorektal manometri cihazıdır. Bu cihazla fonksiyon bozuklukları saptanmakta, böylece birçok hastalığın ayırıcı tanısı yapılmaktadır. Genellikle kalın bağırsak ve idrar torbası birbiriyle komșu olduğu için çok ciddi kabızlık olan hastalarda idrar kaçırma sorunu da olabilmektedir. Ama bunun yanı sıra hiç kabızlık olmadan da birçok çocuk idrar kaçırma sorunuyla ortaya çıkmaktadır. Genellikle çocukların çişini tutmaları yaklaşık 2-3 yaşlarında ortaya çıkar. Öncelikle büyük abdestini tutar-lar, daha sonra da idrarlarını tutmaya başlarlar. Özellikle en çok karşımıza çıkan șey geceleyin altını ıslatmadır.Birçok organik yani hastalığa bağlı sebebi olabildiği gibi, bunun yanı sıra hiçbir organik hastalığa bağlı olmadan da bazı çocuklar genetik olarak idrar kaçırmaya eğilimlidir.
Tedavisi mümkün müdür?
Bunların tedavileri mümkündür. İlaç ve alarm cihazları dediğimiz birtakım cihazlarla tedavileri günümüzde yapılmaktadır. Eğer tedavileri yapılmazsa idrar kaçırma sorunu sürekli olarak devam edip, çok ciddi bir hal alabilir.
