Bahar ayları, yașam kalitesini düșürerek günlük yașamı olumsuz etkileyen alerjileri de beraberinde getiriyor. Alerji, vücudumuzun bağıșıklık sisteminin çevremizde bulunan ve zararlı olmayan bazı maddelere karșı (alerjen) așırı șekilde ve anormalbir reaksiyon vermesi olarak tanımlanıyor. Özellikle çocukların yoğun derecede etkilendiği bu reaksiyonlar, alerjinin görüldüğü organda kronik bir yangı șeklinde devam ettiği gibi, bazen de geriye dönüșümsüz değișikliklere yol açabiliyor. Uzman doktorlar, bu gibi durumlarda uygulanan alerji testlerinin önemine dikkat çekiyor ve test sonuçlarının mutlaka bir çocuk alerji uzmanınca değerlendirilmesi gerekliliği üzerinde duruyor.
Alerji testi nedir?
Alerji testleri; hastanın alerjik olup olmadığını anlamak için yapılan testlerdir. Alerji testleri sonucunda duyarlı olunan alerjenler tespit edilerek bunlardan korunma yönünde hastaya eğitim verilir. Bu testler deride ve kanda yapılabilir.
Alerji testi uygulanmasına nasıl karar verilir?
Alerjiden şüphe edilen çocuklarda, hangi alerji testinin uygun olduğuna çocuk alerjisi uzmanı muayene sonrası karar vermelidir. Şikayetlerin öyküsü sorgulandıktan sonra yapılan muayene ile önce hastalığın ne olduğu tanınır; daha sonra bu hastalığın alerjik olup olmadığına bakılır. Anne babaların kendi istekleriyle herhangi bir merkezde gidip alerji testi yaptırmaları doğru değildir. Her alerjik hastalıkta istenecek alerji testleri farklıdır. Test sonuçlarının da mutlaka bir çocuk alerji uzmanınca değerlendirilmesi gerekir. Çocukta saptanan her alerji mutlaka hastalıktan sorumlu demek değildir. Yanlış pozitif ve yanlış negatif sonuçlar hastalığın tedavisinde aksamalara neden olur.
Alerjen deri testleri nelerdir?
Prik testleri; 3 yaşından sonra solunum yolu alerjisinden şüphe edilen alerjik nezle ve çocuk astım hastalarında alerji deri testi altın standarttır. En güvenilir sonuç bu testle elde edilir. Alerji deri testi, alerjik maddeyi cilde damlatma ve cildi delme esasına dayanır. Bu test çok hassas bir testtir. Gözle değerlendirilir. Bu nedenle yapan kişinin bu konuda deneyimli olması gerekir. Bu test yapılmadan 10 gün öncesinde, ağızdan alınan alerji ilaçları (antihistaminik) kesilmelidir. İdeal olanı alerji deri testinin bir çocuk alerjisi uzmanı tarafından yapılıp değerlendirilmesidir. Yama testleri; egzama gibi durumlarda sorumlu alerjeni tespit etmek amacıyla yapılan testlerdir. Alerjen emdirilmiş disk şeklinde preparatlar cilt üzerine yapıștırılır. Genellikle bu testler için sırt bölgesi kullanılır. Test sonuçları 2-3 gün sonra değerlendirilir. Deriye temas sorumlu alerjenler kızarıklık ve kabarıklığa neden olduğunda pozitif olarak kabul edilir. Test uygulanacak bölge test süresince kadar kuru ve temiz tutulmalıdır. Yama testleri ayrıca besinler ve ilaç alerjilerinde teșhis amacıyla da kullanılmaktadır. Testlerden önce özellikle kortizon kullanımı kesilmelidir. Bu testler polen, ev tozu akarı gibi aero allerjenlerle yapılabileceği gibi ilaçlar, besinler vb. alerjenlerle de yapılabilir. Bu testler kolay olduğu gibi risk de taşırlar. Mut-laka gerekli önlemlerin alındığı yerlerde, bu konunun uzmanı hekimlerin gözetiminde yapılması gereklidir.
Kandan bakılan alerji testleri nelerdir?
İlk 3 yaşta, alerji deri testleri sağlıklı sonuç vermeyebileceğinden daha çok kan testleri (spesifik IgE) tercih edilir. İnek sütü, yumurta, buğday, balık, fıstık en sık görülen gıda alerjileridir. Yine bu yașlarda, solunum yolu alerjisinden (ev tozu, küf, hayvan alerjisi) șüphelenildiğinde de kandan yapılan testler önerilmektedir. Alerji ilaçlarının kesilemediği ve cildin dokunmaya aşırı reaksiyon verdiği durumlarda çocuğun yaşı büyük olsa bile kan testleri yapılmalıdır. Bu testler her zaman alerjiyi yakalayamayabilir. Pozitif çıktığında ise sonuçların bir alerji uzmanınca çocuğun şikayetleri ile ilişkilendirilmesi gerekir. Böylece gereksiz kısıtlamalar yapılmamış olur. Parmak ucundan alınan kanla yapılan hızlı testlerle güvenilir sonuçlar alınamamaktadır. Mutlaka damardan kan alınarak spesifik IgE çalışılmalıdır.
KAN TESTLERİ NE ZAMAN DERİ TESTLERİNE TERCİH EDİLİR?
Bu testler özellikle așağıdaki durumların varlığında deri testlerine tercih edilmektedir.
• Ciddi alerjik reaksiyonu olan hastalarda
• Ağır cilt lezyonlarının varlığında egzama vb.
• Antihistaminik ilaçların kesilemediği durumlarda
Bunlar, hem çok pahalı hem de zaman alan testlerdir.Tanı değeri deri testlerine göre daha düșüktür. Yanlıș pozitif ve negatif sonuçlar olabileceğinden uzman hekimler tarafından klinik bulgularla beraber değerlendirilerek tanı konulmalıdır.
