Bel fıtığı çok sık rastlanan hastalıklardan birisidir. Bu yazımızda bel fıtığı nasıl oluştuğu, belirtileri, tedavi için egzersizleri ve ameliyatı hakkında detaylı bilgilerini bulacaksınız.
Bel fıtığı nedir?
Bel bölgesinde bulunan kıkırdak dokunun omurların baskı nedeniyle yumuşak dokunun dışarı taşması ile oluşur. En çok karın bölgesinde görülür fakat, göbek ve kasık bölgelerinde de görünmektedir.
Omurgadaki sinirler herhangi bir basınca karşı çok hassas oldukları için, gelebilecek bir baskı bel fıtığı sonucunu ortaya çıkarmaktadır.
Bel fıtığı nasıl oluşur?
Bel fıtığı, kasların güçsüz kalması ve kasları aşırı zorlamaktan meydana gelmektedir. Sebebine ve türüne bağlı olarak fıtık, hızlı veya uzun süreli oluşabilir. Fıtık oluşumuna etki eden semptomlar:
- Yaşlanma
- Kronik öksürük
- Yaralanma veya ameliyata bağlı hasar
- Karın duvarında doğuştan bir problem olması
- Hamile olmak
- Kaldırabileceğinizden daha ağır ağırlık kaldırmak
- Aniden kilo almak
- Bölgesel ameliyat
- Sürekli öksürme ve hapşırma
Bel fıtığının oluşumundaki en büyük risk faktörü ilerlemiş yaştır. Yaşla birlikte disklerin elastiki yapısı eskisi olmamaktadır. Diğer bel fıtığı risk faktörleri ise:
- Hareketsiz bir iş hayatı veya çok oturarak çalışmak
- Şişmanlık
- Ağır şeyler kaldırmak
- Bilinçsiz yapılan spor
- Yanlış oturuş ve duruş alışkanlığı
- Kronik öksürük, kabızlık, veya öksürüğü tetikleyebilecek sigara veya alkol kullanımı bel fıtığına yakalanma risk faktörlerinden bazılarıdır.
Bel fıtığının belirtileri nelerdir?
Bel fıtığını tanımlayan en etkili faktör etkilenen bölgedeki şişkinliktir. Ayağa kalkarken, eğilirken veya öksürdüğünüzde şişkinliği hissetme şansınız daha fazladır. Bebeklerde fıtığı tespit etme yöntemi ise ağlarken olmaktadır. Ağlarken yaptıkları basınç ile göbeklerindeki şişkinlikten bebeğinizin göbek fıtığı olduğunu anlayabilirsiniz. Fıtık sadece bel ağrısı yapmak ile kalmaz. Sıkışan sinir uçları bacak ağrısına, uyuşukluğa ve yürümede zorluğa kadar gidebilmektedir. Bel ağrınız olmadan da bu semptomlara denk gelebilirsiniz.
Bazı durumlarda ise fıtıklarda hiçbir şekilde ağrı sızı hissetmeyebilirsiniz. Herhangi bir sağlık muayenesinde de ortaya çıkabilmektedir.
Bel ağrısı ve Bel fıtığı
Yaşadığınız bel ağrılarının sonucu her zaman bel fıtığı belirtisi olmayabilir. Bel ağrılarının bel fıtığından kaynaklanması çok düşük bir ihtimaldir. Eğilme, dönme veya ters hareket sonucu hissedilen ağrılar yalnızca bel fıtığı belirtileri arasına girmektedir. Tekrarlanan bel ağrıları, ağrı şiddetinin giderek artması, istirahat ile geçmeyen bel ağrıları da yine bel fıtığı ile ilişkilendirilebilir.
Diğer bir bel ağrısının belirtisi ise böbrek taşı olabilir. Böbrek taşları da kaburgaların alt bölümünde ağrıya yol açmaktadırlar. Bel ağrısı ile çok fazla karıştırılmaktadır. Böbrek taşları ile ilgili detaylı bilgiye buradan bakabilirsiniz.
Bel ağrısı tedavisi
Bel ağrısı günlük yaşamınızda yaptığınız yanlış hareketler sonucu da oluşabilir.
* Kambur bir şekilde oturmak,
* Aşırı gerilme
* Ağır cisimleri itmek, çekmek, kaldırmak veya taşımak
* Uzun süre oturmak veya ayakta durmak
* Uzun süre ara vermeden araç kullanılmak
* Vücudu desteklemeyen ve omurgayı düz tutmayan yatakta yatmak
Bel ağrısı tedavisi süresince kas gevşetici ilaçlar kullanabilirsiniz. Ağrıyan bölgenize sıcak bir kompres veya buz torbası kullanmakta ağrınızı hafifletebilir.
Evde yaptığınız tedaviler sonuç vermez ise, doktorunuz sizi fizik tedaviye veya daha kuvvetli ilaçlara yönlendirebilir.
## Bel ağrısı egzersizleri
Sırt ağrılarından kurtulmak istiyorsanız vücudunuzu dinç ve sağlıklı tutmanız gerekmektedir. Düzenli egzersiz ile vücudunuzun güç kazanmaya ve ağırlığını kontrol etmenizde yardımcı olacaktır. Aerobik aktiviteleri sırtınızı zorlamadan ve sarsmadan kalp sağlığınızı arttıracaktır.
Yeterli miktardaki kalsiyum ve D vitamini diyetiniz ile kemik sağlığınızı güçlendirip bel ağrılarınızdan kurtulabilirsiniz. Yine aynı zamanda vücut ağırlığınızı kontrol edebileceğiniz gibi bel fıtığı riskini de böylece azaltmış olursunuz.
Bel fıtığı teşhisi
Bel fıtığı teşhisinde fiziksel muayene yapılabildiği gibi görüntüsel araçlar ile de tespit etmek mümkün.
- Fiziksel muayene
- Röntgen
- Endoskopi
- MRI (Manyetik Rezonans)
- Bilgisayarlı Tomografi
Yapılan tetkikler sonucu bel fıtığı olup olmadığınızın teşhisi konulmaktadır.
Bel fıtığı tedavisi
Tedavi olup olmayacağınız fıtığın hayatınızın ne kadarını etkilediğine bağlı olarak değişmektedir. Doktorunuz fıtığınızın olası komplikasyonları için ameliyat yapmayıp izlemeye tabi de tutabilir. Fıtık tedavisi için uygulayabileceğiniz yöntemler, yaşam tarzınızı değiştirebilirsiniz, ilaç ile tedavi olabilirsiniz ya da cerrahi bir müdahale gerekebilir.
Yaşam tarzınızı değiştirmek
Yaşam standartlarınızı değiştirmek fıtığınızı ortadan kaldırmaz. Sadece daha fazla büyümesine veya bir daha oluşmaması için yapabilirsiniz. Ağır kaldırmamaya özen gösterin, yemek yedikten sonra eğilmeyin ve yorucu işler yapmayın, yanlış egzersizlerden kaçının.
Aşırı baharatlı yiyecekler, domates, portakal gibi asitli yiyecekler ve mide yanmasına neden olabilecek yiyecekleri aşırı tüketimini engelleyerek midenizde oluşabilecek fıtığında önüne geçebilirsiniz.
Fizyoterapistler ile birlikte yapılan egzersizlerde fıtık bölgesindeki kaslar güçlendirilebilirsiniz. Bu aşamalar rahatsızlığını ortadan kaldırmadıysa cerrahi müdahale gerekebilir.
Bel fıtığı ameliyatı
Bel fıtığı ameliyatı normal ameliyatlar ile aynı riski taşımaktadır. Gelişen teknolojiler sayesinde fıtık olan bölgeye müdahale etmek kolaylaşmıştır. Açık veya laparoskopik ameliyatlar ile karın deliğinizi dikerek fıtığınızı onarabilirler.
Laporoskopik ameliyatlarda, minik kamera ve minik cerrahi ekipmanlar ile istenilen bölgedeki doku tamir edilir ve çevredeki dokularınıza daha az zarar vermektedir. Çok kısa bir sürede sağlığınıza tekrar geri kavuşabilirsiniz.
Açık ameliyatlarda ise iyileşme sürece uzamaktadır. Altı haftaya kadar sürer bir iyileşme süreci bulunmaktadır. Her fıtık Laporoskopik ameliyat için uygun olmadığından dolayı açık ameliyatlarda fıtık tedavisinde oldukça kullanılmaktadır.
Bel fıtığı önlemleri
Bel fıtığını her zaman önlemek mümkün olmamaktadır, ayrıca bel fıtığı tekrarlama oranı düşük olan bir hastalıktır. Fakat bazı ciddi önlemler alarak fıtık bölgelerindeki gerilmeyi minimum seviyelere düşürebilirsiniz.
- Sigara içmemek
- Sağlıklı bir vücut ağırlığına sahip olmak
- Tuvalete çıkarken kendinizi aşırı zorlamaktan kaçınmak
- Yerden eşya kaldıracağınız zaman sırtınız ile değil dizleriniz ile kaldırmak
- Sizin için ağır olan eşyaları kaldırmamak
