Akciğer kanseri, diğer kanser türlerine göre daha fazla ölümün olduğu kanser türüdür. Her yıl dünyada yaklaşık 1,8 milyon yeni akciğer kanseri tanısı konulmaktadır. Türkiye de ise akciğer kanseri erkeklerde daha fazla görülür ve dünyada 5. sırada yer alır.Genellikle 50-80 yaş aralığındaki kişilerde görülür. Peki akciğer kanserinin belirtileri nelerdir?
Akciğer vücudumuzun oksijen ihtiyacını sağlayan organımızdır. Diğer organlarımız gibi akciğerimizde birçok hücreden oluşmaktadır. Akciğerde bulunan hücrelerin normal olarak görevini yapabilmesi için ihtiyaç doğrultusunda bölünerek çoğalırlar. Akciğer kanseri, yapısal olarak normal akciğer dokusundan olan hücrelerin ihtiyaç ve kontrol dışı çoğalarak akciğer içinde bir kitle oluşturmasıdır. Kitle (tümör) bulunduğu ortam değişime uğrayarak büyümeye devam eder. İleri ki aşamalarda ise çevre dokulara veya dolaşım yolu ile kana karışarak daha uzak alanlara yayılır ve hasara yol açar. Bu yayılmaya metastaz adı verilmektedir.
Akciğer kanseri oldukça yaygın bir kanserdir. Tüm kanserlerin yüzde 12-16’sının, kansere bağlı ölümlerin ise yüzde 17-28’inin nedenini oluşturuyor. Üstelik hem kadın hem de erkeklerde kansere bağlı ölümlerde birinci sırada yer alıyor.
Akciğer Kanserinin Risk Faktörleri Nelerdir?
- Sigara, puro, pipo (tütün) içimi: Akciğer kanserinin bugün ispatlanmış olan en önemli risk faktörüdür. Asbest: Madenlerde, gemi yapımında, yalıtım malzemesi yapımında kullanılır. Solunum yollarında uzun süreli tahriş oluşturur.
- Radon: Evlerde, toprakta doğal olarak bulunan,kokusuz radyoaktif bir gazdır
- Verem hastalığı (tüberküloz): Bu hastalığın yerleştiği akciğer alanında sonradan akciğer kanseri gelişebilir.
- Daha önceden akciğer kanseri geçirmiş olmak: Bir kere akciğer kanseri nedeniyle ameliyat olmuş, veya ışın tedavisi uygulanmış olanlarda ikinci bir kanser gelişme riski vardır. Sigara içmek bu riski ayrıca arttırır.
- Radyoaktif uranyum cevheri gibi cevherler
- Bazı kimyasalların uzun süreli solunması (arsenik, berilyum, kadmiyum, vinil klorür gibi)
- Radyoterapi öyküsü
- Hava kirliliği
- Aile öyküsü
Akciğer Kanserinin Belirtileri Nelerdir?
Giderek Artan Öksürük
Akciğer kanserinin ilk belirtilerinden biridir. Çoğu zaman insanlarımız öksürüğü başka sebeplere bağlayarak önemsememektedir. Öksürüğünüz iki haftadan uzun sürüyor ise ve artarak devam ediyorsa, akciğer kanserinin temel göstergesi olarak ortaya çıkıyor. Öksürürken balgamla birlikte kan görülmesi ve balgamın koyu kahverengi olması da akciğer kanserinde diğer önemli bir belirtidir.
Nefes Darlığı
Akciğer kanseri sinsi gelişen bir kanser türüdür. Nefes darlığı ve hırıltılı soluma akciğer kanserlerinin hemen hemen tüm evrelerinde ortaya çıkabiliyor. Yaşlı ve kilolu kişiler nefes darlığını fiziksel özelliklerine bağlarken genç kişiler ise hayat yoğunluğundan doktora gitmeyi ihmal etmektedirler. Ancak tüm kanserlerde olduğu gibi akciğer kanserinde de erken tanın hayati öneme sahip olduğunu belirtmekte fayda var.
Göğüs Ağrısı
Birçok sebepten kaynaklanan gögüs ağrısı , aslına akciğer kanserinin temel belirtileri içinde gösterilmektedir. Göğüs ağrısı derin nefes alırken, öksürürken veya gülerken artıyorsa zaman kaybetmeden doktora başvurmanız gerekmektedir.
İştahsızlık ve Kilo Kaybı
Sürekli sigara içen kişiler, iştahsızlığı olursa mutlaka bir doktora görünmelidir. Sebebi belli olmayan kilo kaybı akciğer kanserin önemli belirtileri arasındadır. İhmal edilmemelidir.
Ses Kısıklığı ve Yutma Güçlüğü
Akciğer kanserinin belirtilerinden bir diğeri de ses kısıklığı ve yutma güçlüğüdür. Fakat bu belirtiler soğuk algınlığı gibi bazı hastalıklarda oluşmaktadır. Bu duruma karşı soğuk algınlığınız yoksa ama buna rağmen ses kısıklığı oluşuyor ise doktora görünmeniz gerekiyor.Teşhis için belirtileri, hastanın öyküsü ve muayene bulgularını değerlendirmek gerekmektedir.
Halsizlik
Çabuk yorulma, sürekli yorgunluk hissi ve halsizlik de atlanmaması gereken belirtiler arasındadır.
Parmaklarda Çomaklaşma
El ve ayak parmaklarının uçlarındaki yumuşak dokunun şişip yuvarlaklaşmasıyla oluşan çomaklaşmanın yavaş ve ağrısız gelişmesi, akciğer kanseri dışı nedenlerden kaynaklandığını gösteriyor. Ancak hızlı ve ağrılı gerçekleşmesi, akciğer kanseri belirtileri arasında yer alıyor.
Vücut Ağrısı
Ülkemizde özellikle sırt ve omuz ağrısı şikayetlerine sıkça rastlanırken, masa başı çalışanlar bunu çoğunlukla duruş bozukluğu ve uzun saatler bilgisayar başında çalışmanın yol açtığı bir sorun olarak değerlendirebiliyor. Oysa akciğer kanserinin yayılması durumunda sırt ağrısı, omuz ağrısı, kürek kemiği ağrısı, kol, bacak ağrısı ya da beyne sıçramışsa şiddetli baş ağrısı önemli belirtiler olarak kendini gösteriyor. Boyunda ve köprücük kemiğinin üzerindeki bezelerde büyüme ise, özellikle akciğer kanserine işaret ediyor.
Sık Tekrarlayan Enfeksiyon
Bronşit ve zatürre gibi solunum yolu enfeksiyonlarının sık tekrarlaması ve iyileşmemesi de akciğer kanserinin belirtilerinden. Özellikle 15 yıldan daha uzun süre günde bir paket sigara içen ya da sigarayı bırakmasının üzerinden 15 yıl geçmemiş olan kişilerde mutlaka yılda bir kez tarama öneriliyor.
Bilimsel çalışmalar; 55-74 yaş arasındaki yoğun sigara içme öyküsü olan kişilerde düşük doz akciğer tomografisi ile akciğer kanserini erken saptamanın mümkün olduğunu ortaya koyuyor.
Birinci evre denilen erken evrede tedavi ile başarı oranı yüzde 80-90’ı bulabilirken, uzun yıllar sigara içmiş kişilerin hiçbir şikayetleri bulunmasa da düzenli kontrole gitmeleri şart.
Göz Kapağında Düşme
Göz kapağında düşme ve göz bebeğinde küçülme ile yüzün aynı tarafında terleme olmaması da akciğer kanserine işaret edebiliyor. Bu durum tıpta Horner sendromu olarak isimlendiriliyor.
Eğer bu belirtilerden birine ya da birkaçına sahipseniz vakit geçirmeden bir göğüs hastalıkları uzmanına başvurun. Bu belirtilerin başka rahatsızlıkların göstergesi olabilir, mutlaka akciğer kanseri anlamına gelmeyebilir, ancak altında yatan nedenin araştırılması ve tedavi edilmesi gerekir.
Hekiminiz akciğer kanserinden şüphelenirse ileri tetkik yöntemleriyle tanı koyacaktır. Akciğer kanserinin erken evrede teşhisi ile tedavi şansının yüzde 85-90’dır.
Akciğer Kanserinden Korunma Yolları
- Sigara ve alkol gibi kanser yapıcı maddelerden uzak durmak,
- Pozitif düşünmek ve stresten uzak durmak,
- Radyasyondan kaçınmak,
- Katran, benzin, boya maddeleri, asbest vb. maddelerin solunmamasına dikkat etmek,
- Hava kirliliğinden uzak durmak,
- Sağlıklı beslenme düzenini korumak.
